TA
Transactionele Analyse is een persoonlijkheidstheorie, ontwikkeld door Eric Berne, psychiater en psychoanalyticus. Het is een manier om gedrag te observeren en te analyseren.
Berne gaat ervan uit dat zich in ieder mens een aantal ego-toestanden manifesteren. Het is een manier waarop u op een bepaald moment een deel van uw persoonlijkheid toont. Berne onderscheidt een Ouder-, Kind- en Volwassen- egotoestand. Vanuit deze toestanden gedraagt, denkt en voelt u. Het begrijpen van de egotoestanden maakt dat u meer grip krijgt op uw gedrag en communicatie wat met name in werksituaties heel handig kan zijn. Bijv. als uw baas u herinnert aan uw dominante vader, of aan die vervelende Duitse leraar op de middelbare school. Het kan dan nog even lastig worden om uzelf eraan te herinneren dat dit een ander mens in een andere situatie is. Voorheen was uw reactie er al uit, voor u besefte, wat er met u gebeurde. In het werken met TA, leert u in een aantal sessies uw reacties onderkennen en tijdig ombuigen naar ander gedrag, als dat gewenst is.
Hieronder nog enige uitleg over de manier waarop de verschillende “egotoestanden” zich voordoen in de dagelijkse praktijk.
De "Ouder ego-toestand"
De "Ouder ego-toestand" manifesteert zich soms als een stem in uw hoofd, die verwoordt wat uw ouders (of andere invloedrijke volwassenen uit uw jeugd) u geleerd hebben.
Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de Negatief kritische ouder en Voedende ouder
De toestand “negatief kritische ouder” manifesteert zich bijv. in
zinnetjes/gedachten als: Jij kunt ook nooit iets goed doen. Nu ben je al weer
te laat. Is dat nu écht alles wat je kan? Dat kan toch wel beter??
Het deel “voedende ouder” laat zich horen in zinnen en gedachten
als: misschien is het beter om vanavond vroeg naar bed te gaan, want ik heb
morgen een lastige presentatie. Of: je moet goed eten…
De “Ouder ego-toestand”
De Ouder ego-toestand in ons openbaart zich echter ook in uw gedrag naar anderen, bijv. als u commentaar levert op een collega, partner, broer of zus. Een deel van u heeft het gedachtegoed van uw ouders overgenomen en reproduceert dit nu naar uzelf en/of naar anderen.
Dat wil niet zeggen dat functioneren vanuit uw “Oudertoestand” per definitie fout is, maar het kan u ander resultaat opleveren dan u wenst. (wie kent niet het effect van dat kritische stemmetje, dat zich laat horen als u twijfelt over uw prestaties).
In “kritische Ouder-gedrag” functioneert u op dat moment niet vanuit gelijkwaardigheid en een collega is daar dan ook vaak minder blij mee.
De “Kind ego-toestand”
Deze heeft ook 2 verschijningsvormen:
- Het aangepaste kind
- Het vrije kind
De “aangepaste kind ego-toestand”
De “aangepaste kind ego-toestand” is het deel van onze persoonlijkheid dat nog steeds voldoet aan de verwachtingen van anderen. Het doet liever wat er gevraagd wordt, dan dat het confrontaties aangaat. Daarnaast is er volgens Berne ook het “negatief aangepaste kind”-deel; van hieruit functionerend weet u heel goed wat er van u verwacht wordt en u gaat precies het tegenovergestelde doen! Met andere woorden: u maakt geen objectief vrije keus, u kiest alleen om “NIET te doen wat zij willen”, waarmee u nog steeds gebonden bent aan het verleden. U rebelleert nog steeds, of heeft gekozen om nu eindelijk te stoppen met het voldoen aan verwachtingen. Maar of u daarbij doet wat u echt zélf wilt, is nog maar de vraag.
De “vrije kind ego- toestand”
De “vrije kind ego- toestand” in onze persoonlijkheid is het stuk dat zich openbaart in spontaniteit, creativiteit. Het is het gedrag dat u vertoont als u zonder erbij na te denken, lekker bezig bent met iets dat u leuk vindt. U gaat er a.h.w. in op, zoals een kind in zijn spel.
De “volwassen ego-toestand”
Als u zich gedraagt, voelt en denkt in reactie op wat er hier en nu gebeurt, waarbij u al uw mogelijkheden die u als volwassene heeft, gebruikt, opereert u vanuit de “volwassen ego-toestand”. U wordt u niet langer beïnvloed door het verleden. U wordt minder getriggerd door emoties en functioneert vanuit gelijkwaardigheid en respect. U staat objectiever in de situatie, waarbij u zowel naar uw eigen functioneren als dat van de ander kunt kijken. Hierdoor blijft u “open” voor effectief gedrag en communicatie.
U ziet de ander als gelijkwaardig aan uzelf en bent zich goed bewust van wat u zelf wil. Gedrag van de ander is niet automatisch gekoppeld aan gedrag van uzelf, en/of wat hij van u vindt. Bijvoorbeeld: vanuit het volwassen stuk in uzelf, vraagt u wat er mis is als iemand u afsnauwt. (u past niet aan, rebelleert niet, bekritiseert en compenseert niet).
Afhankelijk van het thema waaraan u wil werken in de coaching, kan TA een onderdeel zijn van de toegepaste methodieken. Het doel van TA is mensen een snellere therapievorm te bieden in taal die voor hen begrijpelijk is.
Een afspraak maken? U bent welkom voor een vrijblijvend intake gesprek.